Wystawa plenerowa „Wojna polsko-bolszewicka 1919-1920. Kierunek północno- wschodni”

Niedzielne przedpołudnie, 23 maja, stało się okazją do oficjalnego otwarcia, przygotowanej przez Instytut Pamięci Narodowej w Białymstoku, wystawy edukacyjnej poświęconej wojnie polsko-bolszewickiej.

Inauguracji, w której udział wziął autor wystawy - Waldemar Tyszuk, dokonali dr Waldemar Brenda członek Zarządu Powiatu w Piszu wspólnie z Posłem na Sejm Jerzym Małeckim i proboszczem Parafii pw. św. Jana Chrzciciela w Piszu dr Wojciechem Kalinowskim.

Ustawiona przy kościele ekspozycja plenerowa zatytułowana „Wojna polsko-bolszewicka 1919-1920. Kierunek północno-wschodni” wspomina o wydarzeniach takich jak: wyprawa wileńska w 1919 r., walki o Dyneburg w 1919 i 1920 r., walki o Łomżę w lipcu i sierpniu 1920 r., bitwa białostocka w sierpniu 1920 r., operacja niemeńska z września 1920 r., działania lotnicze w wojnie polsko-bolszewickiej czy podpisanie Traktatu Pokojowego w Rydze 18 marca 1921 r.

Jak podkreślił podczas inauguracji dr Waldemar Brenda –
„Wydarzenia, o których opowiada wystawa należy uzupełnić o aspekty regionalne. Wśród nich koniecznie trzeba odnotować internowania blisko 2000 żołnierzy polskich w Orzyszu, na terenie ówczesnych Prus Wschodnich. Poza tym, po kilku tygodniach walk, gdy bolszewicy ponieśli klęskę w bitwie warszawskiej, zagrożeni odcięciem przez Wojsko Polskie pod Kolnem, również przekroczyli granicę wschodniopruską i zostali internowani w liczbie kilkudziesięciu tysięcy na orzyskim poligonie.
Późnym echem tej wojny były też wydarzenia z wiosny 1971r. , gdy w Piszu przed sądem stanął znany warszawski dziennikarz Wojciech Ziembinski. Kilka miesięcy wcześniej na ognisku harcerskim nad jez. nidzkim opowiadał młodzieży o wojnie z bolszewikami i kończącym ją traktacie ruskim (1921). Za mówienie prawdy Ziembinski stanął przed sądem i był to pierwszy proces polityczny dekady rządów Edwarda Gierka. W wydawnictwach paryskiej "Kultury” nazwano to wydarzenie: "proces piski o traktat ryski" i tak nazywane jest współcześnie przez historyków badających ten fragment naszej najnowszej historii”.

Uczestnicy wydarzenia mieli również okazję zobaczyć część zbiorów z prywatnej kolekcji Pana Pawła Leszczyńskiego ukazującej odznaczenia za wojnę 1920 roku.

Wystawę w Piszu oglądać można przez najbliższy miesiąc. Serdecznie zapraszamy.